03.03.2004 tarihli ve 25391 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Konut Kapıcıları Yönetmeliği’nin “Kapıcı Konutu ve Tahliyesi” başlıklı 13. Maddesi; “…Kapıcıya görevi nedeniyle konut verilmesi zorunlu değildir.” Hükmüne haizdir.

           

            Ancak yönetmeliğin ilgili hükmü Danıştay 10. Dairesi’nin 13.03.2007 tarih ve 2004/6952 E. 2007/946 K. sayılı kararı ile iptal edilmiştir. Davalı idare tarafından ilgili karara karşı yapılan temyiz istemi Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 17.09.2012 tarih ve 2007/2123 E. 2012/1180 K. sayılı kararı ile reddedilmiştir. Yine aynı kurul tarafından 05.02.2015 tarih ve 2013/1692 E. 2015/245 K. sayılı karar ile karar düzeltme başvurusunun da reddine karar vermiştir.

 

Bu haliyle konut olarak kullanılan ve daire sayısı onikiden fazla olan binalarda kapıcı dairesi yapılmasının zorunlu olduğu ve kapıcı dairesinin amacı dışında kullanılamayacağı, dolayısıyla bu konutların, görev nedeniyle yalnızca kapıcıya tahsis edilebileceği, ancak 12 daireden az olan ve konut olarak kullanılan binalar ile işyeri olarak kullanılan binalarda kapıcı dairesi ayrılması ve dolayısıyla kapıcıya konut tahsisine ilişkin bir zorunluluğun bulunmadığı sonucu çıkmaktadır.

 

 

 

Danıştay 10. Dairesi’nin 13.03.2007 tarih ve 2004/6952 E. 2007/946 K. sayılı kararı;

“…Konut Kapıcıları Yönetmeliğinin 13. maddesinde yer alan “Kapıcıya görevi nedeniyle konut verilmesi zorunlu değildir.” hükmünün iptali hk.
İstemin Özeti:
03.03.2004 tarih ve 25391 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Konut Kapıcıları Yönetmeliği”nin 13. maddesinde yer alan “kapıcıya görevi nedeniyle konut verilmesi zorunlu değildir.” hükmünün; imar mevzuatına göre kapıcı konutu ayrılması zorunlu olan binalarda çalışan kapıcılara, kapıcı konutu verilmesi zorunluluğu gözetilmeksizin yapılan düzenlemenin hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
Karar:
Dava, 03.03.2004 tarih ve 25391 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Konut Kapıcıları Yönetmeliği”nin 13. Maddesinde yer alan “kapıcıya görevi nedeniyle konut verilmesi zorunlu değildir.” hükmünün iptali istemiyle açılmıştır.
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Konut kapıcılarının özel çalışma koşulları” başlıklı 110. Maddesinde; “Konut kapıcılarının hizmetlerinin kapsam ve niteliği ile çalışma süreleri, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri, yıllık ücretli izin hakları ve kapıcı konutları ile ilgili hususların düzenlenmesinde uygulanacak değişik şekil ve esaslar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir.” Kuralı bulunmaktadır.
Yukarıda anılan Yasa kuralında belirtilen hususlar, dava konusu Yönetmelik ile düzenlenmiş olup; anılan Yönetmeliğin “Kapıcı Konutu ve Tahliyesi” başlıklı 13. maddesinde; kapıcıya görevi nedeniyle konut verilmesinin zorunlu olmadığı, eğer kapıcıya görevi nedeniyle konut verilmişse, konutun 3194 Sayılı İmar Kanunu ve Belediye İmar Yönetmelikleri ile öngörülen koşullara uygun olması gerektiği; kapıcıya görevi nedeniyle verilmiş olan konut için iş sözleşmesinin devamı süresince kira istenemeyeceği kuralına yer verilmiştir.
Öte yandan, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 36. Maddesinin 1. fıkrasında, kapıcı dairesi ayrılması mecburiyeti olan binalarda, bu dairelerin yönetmelikte belirtilen şart ve ölçüleri taşıması gerektiği; son fıkrasında da nerelerde ve hangi binalarda kapıcı dairesi ayrılması gerektiğinin imar yönetmeliklerinde gösterileceği belirtilmiştir.
3030 sayılı Kanun Kapsamı Dışında Kalan Belediyeler Tip İmar Yönetmeliği’nin 52. maddesinde, konut olarak kullanılacak daire sayısı 12’den fazla olan binalarda kapıcı dairesi yapılmasının mecburi olduğu; aynı Yönetmeliğin 53. maddesinde de kapıcı dairelerinin amacı dışında kullanılamayacağı kuralı yer almaktadır.
4857 sayılı Yasanın 110. maddesinde, konut kapıcılarının çalışma koşullarının; sözleşme serbestisi ilkesi uyarınca taraflar arasında yapılacak iş akdiyle belirlenmesi yerine, yürüttükleri hizmetin niteliği, çalışma sürelerinin farklılığı ve sorumlulukları itibariyle kamu hukuku kapsamında yönetmelikle düzenlenmesi gereken bir husus olarak ele alındığı, anılan maddede kapıcı konutu ile ilgili hususların da yönetmelikle düzenlenecek hususlar arasında sayılması nedeniyle Yönetmeliği 13. maddesinde kapıcı konutu ile ilgili düzenlemeye yer verildiği görülmektedir.
Diğer taraftan imar ile ilgili mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; konut olarak kullanılan ve daire sayısı onikiden fazla olan binalarda kapıcı dairesi yapılmasının zorunlu olduğu ve kapıcı dairesinin amacı dışında kullanılamayacağı, dolayısıyla bu konutların, görev nedeniyle yalnızca kapıcıya tahsis edilebileceği, ancak 12 daireden az olan ve konut olarak kullanılan binalar ile işyeri olarak kullanılan binalarda kapıcı dairesi ayrılması ve dolayısıyla kapıcıya konut tahsisine ilişkin bir zorunluluğun bulunmadığı sonucu çıkmaktadır. Özellikle kaloriferli konutlarda, kapıcıların, konutun kaloriferini zamanında yakma, ısıyı ayarlama ve söndürme görevini yerine getirebilmeleri, günlük çalışma süresinin gün içinde bölünmesini gerektirmekte olup, bu çalışma biçimi de kapıcının kapıcı konutu olarak ayrılan yerde oturmasını zorunlu kılmaktadır. Ayrıca, 1774 sayılı Kimlik Bildirme Kanunu’nun 11. maddesi ile kapıcılara yüklenen, binalarda bildirim dışı kimselerin oturup oturmadığını, garaj kömürlük, boş daire gibi bölümlere saklanmalar, sığınmalar, bazı eşya ve maddeleri gizlemeler olup olmadığını kontrol etme yükümlülüğünün yerine getirilebilmesi; kapıcıların, imar mevzuatı uyarınca kendilerine ayrılan konutta oturmaları ile mümkündür. Yasakoyucunun konut olarak kullanılan ve daire sayısı onikiden fazla olan binalarda kapıcı konutu ayrılmasını öngörmekle, bu türden binalarda çalışan kapıcıların bizzat işyerlerinde ikamet etmelerini amaçladığı açıktır.
Bu durumda, imar mevzuatına göre kapıcı konutu ayrılması zorunlu olan binalarda çalışan kapıcılara kapıcı konutu verilmesi zorunluluğu gözetilmeksizin, tüm konut kapıcılarına kapıcı konutu verilmesinin zorunlu olmadığı sonucunu yaratan dava konusu düzenlemede hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, 03.03.2004 tarih ve 25391 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Konut Kapıcıları Yönetmeliği”nin 13. maddesinde yer alan “kapıcıya görevi nedeniyle konut verilmesi zorunlu değildir.” hükmünün iptaline, oybirliğiyle karar verildi.